Alles over Zelhem

De veldwachter had vroeger in het dorp een groot aanzien en was daarbij een onmisbaar figuur in het dagelijkse gebeuren. Hij was in gemeentedienst en daaruit vloeide voort, dat hij tevens hulp was van de burgemeester. Het salaris van een veldwachter was goed. In het jaar 1899 ontving de veldwachter een bedrag van 350,-- gulden per jaar daarboven verkreeg hij nog 40,-- gulden kleedgeld en 30,-- gulden als gemeentebode. De taken van de veldwachter waren vele. Geregeld moest er jacht gemaakt worden op stropers. De omgeving van de leefsituatie in Zelhem gaf er aanleiding toe, dat velen probeerden bij tijd en wijle een konijntje of een haasje te strikken. De drank en vooral de misbruik ervan gaf in die tijd de problemen. Zo waren er personen die na een dag hard werken de verleiding niet konden weerstaan om in een plaatselijke café een paar borrels te nemen, dat paar zullen we maar tussen aanhalingstekens zetten. En als men dan aangeschoten het eerste café verliet om in een ander etablissement zijn drank gebruik voort te zetten dan kwamen de problemen. Was het alcoholpercentage inmiddels van zo'n omvang dat men niet wist welke deur men hebben moest, dan werd er de veldwachter er bij gehaald, die na zijn komst de aangeschotene ter ontnuchtering 'onder de toren' opborg.

Veldwachters in Zelhem

Berendsen, G.H.

Berendsen, Hendrik Willem, geboren 1864 in Gem Hummelo. Kwam op 3 februari 1898 naar Zelhem en hebben tot begin 1930 gewoond aan de Palmberg 2, daarna verhuisde hij naar de Halseweg 5.

Dalhuizen, J woonde aan de Hummeloseweg 37

Geltink, Johan Andries (Postcommandant Rijkspolitie) en Anna Hendrika Hijink, woonde aan de Smidsstraat 1

Haverkamp, Hendrik Willem, aangesteld op 22 Febr. 1847, woonde aan de Smidsstraat

Jansen, J.J. geboren in 1880 in Doetinchem, woonde aan de Stationsstraat. In functie in mei 1915. Heeft in juni 1946 afscheid genomen als veldwachter, zijn bijnaam was "de knotte".

Jong, Symon Gerrits de, aangesteld op 22 september 1865.

Kolkman

Middeldorp, Derk, geboren 13-8-1854, overleden 13-10-1897, was gehuwd met Johanna Grada Hukker, zij woonden aan de Hummeloseweg.

Herman Massen, heeft gewoond aan de Doetinchemseweg 62. Tevens was hij ook klompenmaker van beroep.

Radstake, Alof

Radstake, Jan, geboren in Zelhem op 15-2-1794, overleden in Zelhem op 22-8-1865, heeft gewoond aan de Smidsstraat 20.
Zoon van Joost Radstake en Willemina Bloemen heeft een groot gedeelte van zijn leven de gemeente Zelhem als veldwachter gediend. Hij heeft zijn aanstelling als zodanig gekregen op 30 April 1815. In de gemeenteraadsverslagen van Zelhem kunnen we een aantal zaken vinden, die direct of indirect, met de veldwachter en zijn werk te maken hebben.

Op 7 December 1830 lezen we het volgende:
De Burgemeester geeft te kennen, dat op de begrooting van 1830, door de Gemeenteraad, het tractement van den veldwachter, onder No. 26, twintig gulden hooger voorgedragen is, en de post voor de kleding 5.- gulden; de eerste post om daardoor den veldwachter een enigsinds ruimer bestaan te bezorgen, waarop de raad heeft gemeld dat denzelven uit hoofde van de uitgestrekte surveillance wegens de groote oppervlakte van de gemeente, en de verdeeling van de meeste Heide of veldgronden,waarop vele dennen gezaaijd en plantsoen gezet wordt, en alzoo de surveillance vermeenigdvuldigd, aanspraak had; de andere, om denzelven daardoor in het aanschaffen van de noodige kledingstoffen, schoeijsel enz. eenigsinds te gemoet te komen, dat Hun Edele Groot Achtbare de laatste post alleen toegestaan , doch omtrent den eersten aangemerkt hadden, dat het tractement van den veldwachter zonder byzondere authorisatie niet kon verhoogd worden, en dat dus daartoe een speciale voordragt moest geschieden; dat bij het formeren van de begrooting voor 1831, volgens de Memorie van aanmerking van heden, daarop niet byzonder was teruggekomen, en het doen van een specialen voordragt om het tractement van den veldwachter te verhoogen geheel was achterweegen gelaten, en de gemeenteraad begrepen had, om van tijd tot tijd eenige kledingstukken aan den veldwachter te geven, en bij Hun Edele Groot Achtbare de voldoening uit den post van onvoorziene uitgaven aan te vragen, zoo als in de Memorie van elucidatie voor de begrooting van 1831, heden opgemaakt, te zien is, verzoekende hij, burgemeester, dat de gemeenteraad hem alsnu mogt authoriseren, om nog in dit jaar aan den veldwachter voor rekening van de gemeente te mogen geven een blauwlakenschen jas met blanke knoopen en grijze pantalon met roode koorden langs de kraag, en naden van de broek afgezet, zoo als zulks door andere veldwachters gedragen wordt, waarvan de kosten ongeveer 35.- à 36.- gulden zouden belopen, en dat hij,Burgemeester, mede mogt worden geauthoriseerd, om ten dienste van doortrekkende gevangenen te mogen aankoopen twee wollen dekens, die volgens informatie 4.- gulden het stuk zouden kosten, aangezien men aan doortrekkende gevangenen, tot heden toe geen dekens heeft kunnen verstrekken, over welker gemis, vooral gedurende het winterseizoen, wel eens klagen gevallen waren. En hierop gedelibereerd zijnde, is goedgevonden, zooveel de raad aangaat, den Burgemeester te authoriseren om het een en ander voor rekening van de gemeente aan te schaffen, en de noodige aanvragen om de voldoening uit de post van onvoorziene uitgaven bij Hun Edele Groot Achtbare voornoemd te doen.
Op de vergadering van 22 December 1835:
Is de gemeenteraad van gevoelen, dat hoezeer er ook tegen den dienst van den veldwachter geene bedenkingen bestaan, en deszelfs activiteit niets te wenschen overlaat, toch evenswel deszelfs tractement van eenhonderd zestig gulden moet beschouwd worden als voldoende, temeer omdat nu de klederen afzonderlijk door de gemeente worden betaald.

Regeling, Jan

Jacob Schellingerhout, woonde aan de Smidsstraat 1